كتاب

از همه‌ي ما يك‌بار يا بيشتر اين را پرسيده‌اند كه اگر مي‌توانستيم پنج نفر را، زنده يا مرده، براي شام دعوت كنيم چه كساني را انتخاب مي‌كرديم. چه مي‌شد اگر همان اسم‌هايي كه هميشه خواب بودن سر يك ميز با آن‌ها را در سر داشتيم انتخاب مي‌كرديم و تمام آن‌ها واقعاً به مهماني شام ما مي‌آمدند؟ اين‌ سؤالات همان چيزي است كه در رمان جذاب ربه‌كا سرل قرار است درباره‌شان بخوانيم. رمان شام با آدري هپبورن،‌ داستاني است از جنس لذت‌بخش رئاليسم جادويي كه در رمان من پيش از توي جوجو مويز نيز شاهدش بوديم.

رماني شام با آدري هپبورن با عنوان اصلي The Dinner List ، اثر ربه‌كا سرل در سال ???? به بازار آمد. برگردان فارسي اين اثر با ترجمه‌ي ميلاد بابانژاد و الهه مرادي و به همت نشر نون در دسترس علاقه‌مندان قرارگرفته است.

در ادامه درباره‌ي اين اثر جذاب و خواندني ربه‌كا سرل بيشتر مي‌خوانيم.

ليست مهمان‌ها!

«يك ساعت منتظر بوديم. اين چيزي بود كه آدري هپبورن گفت. باكمي تندي، كلماتش تأكيدي داشتند تا اطمينان حاصل كند متوجه آزردگي‌اش شده‌ايم. آن موقع اولين چيزي كه در ذهنم بود آن بود كه آدري هپبورن عصباني است؛ نه اينكه آدري هپبورن شام مهمان من است!»

سال‌ها پيش، سابرينا همان كار قديمي را تكرار كرد. تصور كرد كه اگر مي‌توانست هر پنج‌نفري را كه دلش بخواهد به مهماني شام تولدش دعوت كند، چه كسي را دعوت مي‌كرد. مسلماً آن زمان فكر نمي‌كرد روزي قرار است اين خيال او به واقعيت بپيوندد، چه برسد به اينكه اين مهماني شام تبديل شود به تأثيرگذارترين جلسه مشاوره‌اي كه او در عمرش داشته. اما در ليست مهماني سابرينا نام چه كساني آورده شده است؟

البته كه مهمان شماره‌ي ? بهترين دوستش جسيكا است. ازنظر جسيكا كه خود قلباً انساني احساساتي‌ است، روابط حتماً بايد به ازدواج و بچه ختم شوند؛ پس او خود را درگير روابط پيش‌پاافتاده نكرده است و تنها شاهد رابطه‌ي عاشقانه و پرپيچ‌وخم سابرينا و توبياس و ناتواني‌شان در به ثمر نشاندن اين رابطه بوده است.

توبياس، مهمان شماره‌ي ? هم در مهماني حضور دارد. مشخص است كه او همچنان عاشق سابرينا است. سرل در برخي فصل‌هاي كتاب به مهماني شام پرداخته و برخي فصل‌هاي ديگر را به رابطه‌ي  سابرينا و توبياس اختصاص داده است. سرل در اين فصل‌ها داستان آشنايي و جدايي آن دو را به‌آرامي روايت مي‌كند و اين مهماني شام براي آن‌ها كمك بزرگي است تا زيروبم رابطه‌شان را درك كنند و به آينده‌اي بهتر اميدوار باشند.

مهمان شماره‌ي ? و ? نيز به گذشته‌ي سابرينا مربوط‌‌‌اند: كنراد، استاد سابق فلسفه‌اش. همان كسي كه ماجراي سابرينا و توبياس در سفري كه او ترتيب داده بود آغاز شد؛ و رابرت، پدرش. پدري كه زماني كه سابرينا تنها ? سال داشت، قالش گذاشت تا بتواند در كاليفرنيا با زني ديگر زندگي ديگري آغاز كند.

مهمان شماره‌ي پنج اما شخص به خصوصي است! آدري هپبورن زيبا و جذاب و بااستعداد. زني كه تمام كساني كه سر ميز هستند،احتمالاً به‌جز جسيكا، تحسينش مي‌كنند و او را الگو مي‌دانند. حضور او است كه سبب مي‌شود غيرممكن، ممكن به نظر بيايد. اوست كه اين مهماني شام را جادويي مي‌كند.

مهماني برگزار مي‌شود و مهمان‌ها گپ و گفتشان با سابرينا را به سمت موضوعاتي چون عشق و خانواده سوق مي‌دهند؛ سابرينا فرصت مي‌يابد حقيقت را درباره‌ي رابرت بفهمد و به رابطه‌اش با توبياس جان دوباره‌ ببخشد. چند پل شكسته ميان او و ديگران شايد تا پايان عصر، تعمير شوند و شايد صلاح آن باشد كه بقيه‌شان شكسته باقي بمانند.

گفتن از موضوعات جدي با چاشني خيال

رمان شام با آدري هپبورن در نگاه اول شايد تنها كتابي سبك و جالب به نظر برسد؛ اما اين هنر ربه‌كا سرل است كه كشمكش‌هاي خانوادگي و احساسي سابرينا را كه شايد تجربه‌ي خيلي از ما نيز باشد، در چنين قالب جذابي به مخاطب عرضه كند. سابرينا در تلاش است بفهمد چرا پدرش در پنج‌سالگي او را رها كرد؛‌ سعي دارد روي دوستي مصنوعي و از سر اجبارش با جسيكا كار كند و به رابطه‌ي ده‌ساله‌اش با توبياس سروساماني بدهد. سرل در هر فصل به‌راحتي داستان را ميان گذشته و حال به حركت درمي‌آورد؛ داستان را چنان هوشمندانه در قالب چند بخش روايت مي‌كند كه خواننده مجذوب باقي بماند و بخواهد عاقبت تمام اين ماجراها را بداند.

كتابي كه خيال‌پردازي‌تان را به كار مي‌گيرد

شام با آدري هپبورن رماني است مملو از عشق و جادو. اين رمان كاري مي‌كند دست‌وپايتان شل شود و در ذهن خيال برگزاري مهماني شام خودتان و ليست مهمان‌هاي خودتان را در سر بپرورانيد؛ باعث مي‌شود از خود بپرسيد اگر اين اتفاق براي شما نيز رخ دهد چه؟ آن شب مي‌توانيد با تمام كسي كه دوستشان داريد يا از دستشان داده‌ايد سر يك ميز بنشينيد و بالاخره فرصت گفتن حرف‌هايي را كه مدت‌ها آرزوي گفتنشان را داشتيد، پيدا كنيد. مطالعه‌ي اين كتاب شايد فرصت خوبي باشد تا جزييات روابطتان را در ذهن بياوريد و شايد براي تغيير برخي مسائل پيش‌قدم شويد.

بخشي از كتاب

آدم‌ها در رابطه يا گل‌اند يا باغبان. دو گل نبايد باهم در يك رابطه باشند. آن‌ها كسي را مي‌خواهند كه حمايتشان كند و مراقبشان باشد و كمك كند رشد كنند… آدم‌هايي هستند كه مانند گل‌اند و آدم‌هايي هم هستند كه نقش باغبان را بازي مي‌كنند. باغبان‌ها كارشان نگهداري است. اگر دو گل باهم باشند نگهداري‌اي صورت نمي‌گيرد و همه‌چيز نابود مي‌شود.

شام با آدري هپبورن رماني است تلخ و شيرين كه از عشق، فقدان و زندگي كردن با خاطرات حرف مي‌زند. اين اثر در سال ?? از پرفروش‌‌هاي نشر نون بوده و اگر شما نيز علاقه‌مند به مطالعه‌ي آن هستيد، همين حالا مي‌توانيد كتاب شام با آدري هپبورن را از وب‌سايت كاواك خريداري نماييد.

نقد كتاب چرا ملت ها شكست مي خورند

كتاب چرا ملت ها شكست مي خورند سعي دارد به‌طور جامع شرح دهد كه به چه دليل ?.?? هزار ميليون نفر در كشورهاي درحال پيشرفت در فقر به سر مي‌برند و مدام در تقلا هستند تا با درآمدي كه گاهي حتي از ?.?? دلار نيز كمتر است روزگار سر كنند. شايد انتظار داشته باشيد اين كتاب، اثري غم‌انگيز باشد و مطالعه‌اش احساس بدي به شما دست دهد؛ اما بر خلاف انتظار شما، اثري است فرح‌بخش و غني كه نويد فرداي بهتر مي‌دهد و شايد بتوان گفت كه در نوع خود شاهكاريست.

دارون عجم‌اوغلو و جيمز اي رابينسون، دو نويسنده‌ي پرشور و معتبر اين اثر، كار خود را با دادن اندك چشم‌اندازي به خواننده آغاز مي‌كنند؛ آنها بيان مي‌كنند كه برطبق آمار، حتي در اوضاع ملال‌آور اقتصاد اين روزها، يك شهروند آمريكايي به‌طور ميانگين هفت برابر ثروتمندتر از يك شهروند مكزيكي، ده‌ برابر ثروتمندتر از يك شهروند ساكن پرو، حدود بيست برابر ثروتمندتر از يكي از سكنه‌ي جنوب صحراي ساهارا و حدود چهل برابر ثروتمندتر از ساكنين كشورهايي چون اتيوپي، مالي و ديگر كشورهاي آفريقايي است كه در شرايط مشابه قرار دارند. دليل چنين اختلاف متحيركننده‌اي چه مي‌تواند باشد؟

پاسخ نويسنده به اين سوال بسيار ساده است: تصور نادرستي كه مدت‌هاست در اذهان عمومي نهادينه شده‌است؛ نويسندگان كتاب پيش رو از مباحثه‌هاي قديمي علمي-اجتماعي بر سر اثبات اين اصل كه فقر، پايدار است به تنگ آمده‌اند؛ از نظر آن‌ها  فقر را نبايد به حساب موفقيت جغرافيايي بد و الگوهاي فرهنگي نادرست گذاشت و يا آن را از چشم رهبران نالايق ديد.

نويسندگان كتاب «چرا ملت‌ها شكست مي‌خورند» به جاي آنكه فقر را نتيجه‌ي شانس بد بدانند، تمركز خود را صرف جريان‌هاي تاريخي و گره‌هايي مي‌كنند كه سياست‌هاي دنياي امروز را شكل مي‌دهند؛ سياست‌هاي پيش‌گرفته‌شده در دنياي امروز به دو دسته تقسيم مي‌شوند؛ دسته‌ي اول سياست‌هاي فراگير هستند كه موضوعاتي چون توزيع قدرت، بهره‌وري، تحصيلات، فناوري و سلامت عمومي مردم را شامل مي‌شوند و دسته‌ي دوم، سياست‌هاي جانبدارانه و سودجويانه‌اي كه ثروت كشور را در يك طبقه‌ي جامعه متمركز مي‌كنند و تنها به سود قشري خاص، ديگر افراد جامعه را كنار مي‌گذارند.

دارون عجم‌اوغلو و جيمز اي رابينسون در ادامه بعد از بررسي تاريخ كشورهايي چون كنگو و موشكافي علل سياسي كه سبب فقر و تيره روزي طولاني‌مدت مردم اين كشورها شده است، اين نكته را نيز يادآور مي‌شود كه هستند كشورهايي كه زماني در شرايط ناگوار مشابهي به سر مي‌بردند اما موفق شدند تا راهي به‌سوي نجات بيابند. آن‌ها به اين نتيجه مي‌رسند كه دليل اصلي سعادتمندي و يا بيچارگي مردم يك كشور را فقط و فقط بايد در سياست‌هاي حاكم بر آن كشور جست‌‌وجو نمود؛ اگر كشور بوتسوانا توانست اوضاع خود را سروساماني دهد، به اين دليل بود كه سياست‌هاي خود را تغيير داد و آن‌ها را بر پايه‌ي دستيابي به ثروت و سعادت تنظيم كرد؛ اگر كنگو و زيمباوه در چرخه‌ي بي‌پايان فقر و بدبختي گير افتاده‌‌اند به اين دليل است كه هرگز براي رهايي از فقر تلاش نكرده‌اند.

نويسندگان كتاب از معترضان مصري در ميدان التحرير نيز سخن مي‌گويند؛ به نظر آن‌ها آن معترضان تماماً حق اعتراض داشند. دولت فاسد و سست مردم را از رسيدن به ثروت بازمي‌داشت و آن‌ها را از استفاده از توانايي‌هاشان منع مي‌كرد. مصر كشوري فقير بود به اين دليل كه اداره‌اش به دست گروهي اندك بود كه مهره‌هاش شطرنج را گونه‌اي چيده بودند تا خود، كساني باشند كه از اين بازي قدرت سود مي‌برند؛ حتي اگر اين سود به قيمت تيره‌روزي عموم مردم باشد.

در كشورهايي چون كره‌ي شمالي، هايتي و سومالي كه در شرايط مشابه به‌سر مي‌برند، قدرت تنها در دست عده‌ي محدودي است كه به هر ريسماني بتوانند چنگ مي‌زنند تا از قدرت جدا نشوند. موضوع بسيار سرراست و واضح است؛ دولت‌هايي كه سياست‌هاي فراگيري دارند مردم خود را به سعادت و ثروت مي‌رسانند و براي كشور خود پيشرفت و ترقي را خواستارند.

اين در حالي است كه دولت‌هاي سودجو چيزي جز فقر، ركود و محروميت براي مردم خود به بار نمي‌آورند؛ حال هرچند قرن هم كه مي‌خواهد گذشته باشد. حقيقت تلخ آن‌جاست كه بركناركردن يك گروه از قدرت و نشاندن گروهي ديگر بر مسند آن، اوضاع را تغيير نخواهد داد. مشاهدات ثابت كرده‌اند كه كشورهايي كه در آن‌ها انقلاب صنعتي شكل نگرفته‌است همواره نسبتاً فقير خواهند ماند. همانطور كه عجم اوغلو و رابينسون در كتاب آورده‌اند، هيچ‌چيز چون موفقيت، كامياب نمي‌شود و هيچ‌چيز چون شكست، زمين نمي‌خورد.

«چرا ملت‌ها شكست مي‌خورند» كتابي قطور است؛ خواننده اما هنگام مطالعه ابداً حس نمي‌كند كه كتابي سنگين در دست دارد. دارون عجم‌اوغلو و جيمز اي رابينسون اميدوارند اين كتاب بتواند تغييري در شرايط فعلي جهان ايجاد كند. برگردان فارسي اين كتاب به قلم محسن ميردامادي و محمدحسين نعيمي‌پور و از انتشارات روزنه روانه‌ي بازار شده است.